සෑම වසරකම දුරුතු මාසයේ (ජනවාරි) පුර පසළොස්වක පොයා දිනයට පෙර “දුරුතු පෙරහැර” නමින් පෙරහැරක් පවත්වනු ලැබේ. මෙම අවස්ථාවේදී, සිය දහස් ගණනක් [...]

විහාරාධිපති හිමි ගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ, කැලණිය විහාරයේ ඉරිදා ධර්ම විද්‍යාලය ප්‍රතිසංවිධානය කර නවීන කාලයට ගැලපෙන පරිදි [...]

පූජ්‍ය මාපිටිගම බුද්ධක්ඛිත හිමි අපවත් වීමෙන් පසු, අනුප්‍රාප්තික නවවන විහාරාධිපති ධුරය, පූජ්‍ය. තලේවල විජිත ධම්මරඛිත හිමි [...]

1927 දී මහනුවර ඇසල පෙරහැර සංස්කෘතික සංදර්ශනය දොන් වෝල්ටර් විජේවර්ධන මහතා විසින් ආරම්භ කරන ලදී. එය දුරුතු පෙරහෙරා ලෙස නම් කරන ලද අතර එය පැවැත්වූයේ අරමුණු ද්විත්වයක් ඇතුව ය. [...]

පුරාණ කාලයේ සිටම සම්ප්‍රදාය වී ඇත්තේ පන්සල්වල බිත්ති ජාතක කථා වල නිරූපණය කිරීමයි. නමුත් කැලණිය විහාරය සිය නව සිතුවම් තුළ මෙම චාරිත්‍රයෙන් ඉවත්ව ගොස් තිබේ. [...]

පැරණි සිතුවම් කැන්ඩියන් යුගයේ දී පන්සල නැවත ගොඩනඟන විට සිදු කරන ලදී. ඔවුන් පැරණි තටු කුටි දෙකේ බිත්ති සහ සිවිලිම් අලංකාර කළහ. මෙම පැරණි සිතුවම් තුළ අපට පැහැදිලිව දැකගත හැකිය [...]

1575 දී පෘතුගීසීන් පුරාණ විහාරය විනාශ කළ විට, එම මූර්ති කටයුතු සහ පෞරාණික සිතුවම් සියල්ලම විනාශ විය. එබැවින් පුරාණ වේදනාවක් පිළිබඳ සාක්ෂි නොමැති වීම කණගාටුවට කරුණකි [...]

කැලණිය රජ මහා විහාරය කලාගාරයක් බවට පත් කළ දක්ෂ චිත්‍ර ශිල්පියා ගැන කතා නොකොට කැලණිය විහාරය පිළිබඳ විස්තරයක් සම්පූර්ණ කළ නොහැක. හෙලේනා විජේවර්ධන මහත්මිය, ප්‍රතිස්ථාපනය පිළිබඳ තීරණය කිරීමෙන් පසු [...]

සේදවත්ත වලව්වේ හෙලේනා විජේවර්ධන මහත්මිය පන්සලට පැමිණියේ මේ අවස්ථාවේදීය. ඇයගේ පැමිණීමත් සමඟ දේවමාළිගාවේ ඉතිහාසයේ නව පරිච්ඡේදයක් ආරම්භ විය. ඇය උපත ලැබුවේ ක්‍රිස්තියානි, ධනවත් [...]

1796 දී පහත් රටේ පාලනය භාරගත් සහ 1815 දී මහනුවර රාජධානිය අල්ලා ගත් බ්‍රිතාන්‍යයන්, ඔවුන්ගේ පූර්වගාමීන් මෙන් නොව, ආගමට වඩා ඉවසිලිවන්තව කටයුතු කළ අතර, ඔවුන් නමස්කාරයට බාධා නොකළහ [...]

ධර්ම පරාක්‍රමබාහු රජුගේ පාලන කාලය තුලදී පෘතුගීසීන්ගේ පැමිණීම සිදුවිය. පෘතුගීසීන් මුලින්ම රජු වෙත ළඟා වූයේ කොළඹ වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක් පිහිටුවීමට අවසර ලබා ගැනීම සඳහාය [...]

කෝට්ටේ යුගයේ දී කැලණිය රජ මහා විහාර මහිමය එහි උච්චතම ස්ථානයට පැමිණියේය. කැළණි විහාරය අගනුවරට ආසන්නතම ප්‍රධාන දේවස්ථානය බවට පත්විය. එබැවින් එයට රජුගේ සහ ජනතාවගේ අනුග්‍රහය ලැබුණි. [...]

විජයබාහු මහරජු පොළොනනරු යුගය අවසන් සමයෙහි කැලණිය විහාරය පත් ව තිබූ ශෝචනීය තත්ත්වයෙන් කම්පාවට පත් ව විහාර ගෙය සහ සෑරඳුන් පිළිසකර කරවා කැලණිය චෛත්‍යය වෙත රන් මුවා කොත් වහන්සේ නමක් පූජා කළ බව වාර්තාගත ය. [...]

සුපුරුදු පරිදි පොලොන්නරුව රජවරු ද කැලණිය විහාරයට උපහාර දැක්වූහ. ඔවුන්ගෙන් මහා පරාක්‍රමබාහු රජු සහ නිශංකමල්ල රජු කැපී පෙනුණි. නිශංකමල්ලගේ ප්‍රිතිදන සෙල්ලිපිය [...]

දේවානම්පියතිස්ස රජ දවස (ක්‍රි. පූ. 247--207) මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේගේ කාරුණිකත්වයෙන් සිරි ලක්දිවට බුදුසමය සම්ප්‍රාප්ත වී (ක්‍රි. පූ. 246) ඊට ආසන්න සමයෙහි දේවානම්පියතිස්ස රජුගේ සොහොයුරු උත්තිය කුමරුන් විසින් කල්‍යාණි විහාරය ප්‍රතිසංස්කරණය කොට සංඝාවාසයක් ගොඩනංවා පූජා කරන ලද බව හා [...]

කැලණිය හා සම්බන්ධ ඊළඟ තිහාසික සිදුවීම නම් බුදුන්ගේ සංචාරයයි. තම ආගම වඩාත් උත්කර්ෂයට නැංවිය හැකි එකම රට ලංකාව බව බුදුන් දැන සිටීම […]

ඉතිහාසය සහ නායක හාමුදුරුවෝ ගැන වැඩි විස්තර